Τετάρτη 1 Οκτωβρίου 2008

Minority Report - Steven Spielberg (2002)



Στο μέλλον των Philip Dick και Steven Spielberg όποιος θέλει να πουλήσει προϊόντα ή υπηρεσίες πρέπει να εντυπωσιάσει. Με τη βοήθεια της τεχνολογίας οι διαφημίσεις αναφέρονται πλέον προσωπικά στον κάθε καταναλωτή, οι απόγονοι των DVD σου δίνουν την αίσθηση πως έχεις δίπλα σου ζωντανούς ανθρώπους και ο τωρινός hacker προσομοιώνει όποια φαντασίωση και αν του ζητήσεις. Μια ιδιωτική αστυνομική επιχείρηση, που θέλει να πουλήσει τις υπηρεσίες της σε ολόκληρο το κράτος, πρέπει και αυτή με τη σειρά της να βρει κάτι εξίσου εντυπωσιακό ώστε να πείσει για τις ικανότητες της. Προφανώς το να συλλαμβάνει φονιάδες δεν εντυπωσιάζει γιατί αυτό το έκανε και ένας αστυνομικός με ένα ρόπαλο πριν 200 χρόνια. Αντιθέτως το να προλαμβάνει το φόνο και να πιάνει π.χ. τον απατημένο σύζυγο όταν είναι έτοιμος να σκοτώσει με ψαλίδι τη γυναίκα του και τον εραστή της είναι άκρως εντυπωσιακό. Πως επιτυγχάνεται αυτό δεν ενδιαφέρει κανέναν πολίτη, από τη στιγμή που το σύστημα δουλεύει και οι φόνοι πλέον εκλείπουν. Αυτός πάντως που το σχεδίασε ξέχασε μια πολύ σημαντική λεπτομέρεια, πως αν προβλέπονται όλοι οι φόνοι δε θα μπορέσει και ο ίδιος να σκοτώσει ποτέ.
Αυτό το μικρό σφάλμα δίνει και την εκκίνηση για τη δράση του φιλμ. Δράση γεμάτη σασπένς που κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του θεατή ως το φινάλε και παράλληλα δίνει το έδαφος στον Spielberg να αναπτύξει τους προβληματισμούς του. Scanners σε όλη τη πόλη διαβάζουν τους αμφιβληστροειδείς των πολιτών οπότε γίνεται φανερό που βρίσκονται ανά πάσα στιγμή, πολίτες απαθείς και ανήμποροι, απορροφημένοι από τα τεχνολογικά θαύματα. Υπάρχει μια εμφανής απαισιοδοξία πίσω από την υπόθεση που έρχεται σε αντιδιαστολή με την επιστημονική πρόοδο, δηλωμένη και οπτικά μέσα από τα μουντά χρώματα που κυριαρχούν σε ολόκληρη την ταινία. Οι μόνες στιγμές στις οποίες οι εικόνες γίνονται ομορφότερες και πιο γαλήνιες είναι σε σπίτια εκτός πόλεων στα φαίνεται να έχει σταματήσει ο χρόνος και δεν έχουν, εξωτερικά τουλάχιστον, καμία διαφορά με τα σημερινά (η ταινία βρίσκεται χρονικά στο 2054). Είναι και μια λύση ίσως που προτείνει ο σκηνοθέτης, καθώς κλείνει και την ταινία του με πλάνο τέτοιου σπιτιού και χαρούμενους φιλοξενούμενους μέσα σ’αυτό. Στην πόλη άλλωστε – όπως λέει και το tagline του φιλμ – everybody runs, και όχι συνήθως για καλό λόγο.
Ο Spielberg των 00s απαλλαγμένος εντελώς πλέον από το αν φαίνεται σοβαρός ή όχι – κάτι που στο παρελθόν τον οδήγησε σε ταινίες όπως τα Schidler’s list και Amistad – προσπαθεί να ακολουθήσει τη συνταγή του Hitchcock του 50, ενώ παρεμπιπτόντως έχει και τεχνικά πολλές αναφορές σε αυτόν, δίνοντας ένα πολύ ενδιαφέρον αποτέλεσμα. Προσφέρει στο κοινό εμπορικό σινεμά με ξεκάθαρες όμως προβληματικές και φυσικά με ατού την αδιαμφισβήτητη δεξιοτεχνία του, κάτι που επιχειρεί και αργότερα με το Catch me if you can και με την καλύτερη πιθανά ταινία στην 40χρονη σχεδόν καριέρα του, το Munich.