Οι τεράστιες διαστάσεις που έχει πάρει τα τελευταία χρόνια το κυνήγι του καπνίσματος, γεννά αρκετά συχνά συζητήσεις για το πόσο δίκαιο ή άδικο είναι αυτό που γίνεται. Κάτι που ξεκίνησε για καθαρά λόγους υγείας έχει μεταμορφωθεί σήμερα σε κοινωνικό φαινόμενο με τους καπνιστές να δικαιούνται όλο και λιγότερα μέρη για να ικανοποιούν τη συνήθεια τους. Με μπροστάρηδες και αρκετούς διάσημους, που πιθανά να το είδαν και ως μόδα, η αντικαπνιστική μανία ζει και βασιλεύει παγκοσμίως ανησυχώντας κυρίως τα μεγάλα αφεντικά των καπνοβιομηχανιών
Το αστείο στην υπόθεση είναι πως οι καπνιστές σιγά σιγά αρχίζουν να αντιμετωπίζονται με μεγαλύτερη συμπάθεια απ' ότι στο παρελθόν. Προφανώς λοιπόν όταν μια ταινία τιτλοφορείται Thank you for smoking κερδίζει αμέσως τη συμπάθεια των περισσοτέρων - εκτός των φανατικών αντικαπνιστών για ευνόητους λόγους. Το καλύτερο μάλιστα είναι όταν βλέποντας τη ταινία διαπιστώνουμε πως δεν είναι μια καμπάνια υπέρ του τσιγάρου, απλά το χρησιμοποιεί ως παράδειγμα για να εκφράσει ανησυχίες για τη κοινωνία του σήμερα. Στη ταινία ο Aaron Eckhart υποδύεται τον Nick Naylor, άνθρωπο που στο σχολείο μπορεί να μην ήταν καλός ούτε στα μαθηματικά ούτε στα φιλολογικά, ο Θεός όμως τον προίκισε με ένα ξεχωριστής δύναμης λέγειν. Είναι ικανός να σε πείσει για οτιδήποτε και να στρέψει μια συζήτηση στο σημείο που θέλει αυτός ωστέ να φαίνεται πως έχει δίκιο. Το ταλέντο του αυτό εκτιμήθηκε και έτσι βγάζει το ψωμί του δουλεύοντας ως εκπρόσωπος των καπνοβιομηχανιών, άνθρωπος που φέρνει εις πέρας ειδικές αποστολές όπως διαξιφισμούς με συντηρητικούς πολιτικούς και αντικαπνιστικές οργανώσεις σε διάφορες συζητήσεις της τηλεόρασης.
Όπως έγραψα και πριν η ταινία δεν έχει σκοπό να πείσει το κόσμο να ξεκινήσει το κάπνισμα. Καταρχήν παρά το θέμα της δε βλέπουμε να ανάβει ούτε ένα τσιγάρο κατά τη διάρκειά της. Ο Nick στις συνομιλίες που έχει ποτέ δεν υπαινίσσεται πως το τσιγάρο είναι κάτι καλό για όλους, όμως δε σταματάει να φωνάζει το προφανές : "Αφήστε σε όλους το δικαίωμα της επιλογής". Από τη στιγμή που το τσιγάρο δεν είναι το χειρότερο πράγμα σ'αυτό το κόσμο δεν είναι δυνατόν οι διάφοροι φορείς να ενώνουν τις δυνάμεις τους κατά αυτού και να κλείνουν τα μάτια τους σε πολυ χειρότερα που συμβαίνουν καθημερινά. Ένας γερουσιαστής για παράδειγμα έχει ανάγει σε αγώνα ζωής μια αντικαπνιστική εκστρατεία, δείγμα μικροπολιτικής - κάτι τέτοιο τον κάνει αρεστό σε πολυ κόσμο - ενώ γύρω του η διαφθορά καλά κρατεί. Ο Jason Reitman, σκηνοθέτης της ταινίας βάλλει ολοφάνερα κατά της υποκρισίας των αρχόντων της κοινωνίας που βρήκαν στο τσιγάρο τον ιδανικό εχθρό που χρειάζονταν ώστε να στρέψουν μεγάλο μέρος της προσοχής του κοινού και πιθανά να μπορούν δρουν ανενόχλητοι σε κάθε είδους "δουλειές".
Πέραν του Nick και του γερουσιαστή που εκφράζουν το δίπολο των απόψεων γύρω από την ελευθερία ή μη της επιλογής διακρίνουμε και μια σειρά χαρακτήρων αρκετά οικείων σε εμάς καθώς δεκάδες παρόμοιοι κυκλοφορούν στη πραγματικότητα. Ο BR, το αφεντικό του Nick είναι ο άνθρωπος που αλλάζει 200 απόψεις στο λεπτό ανάλογα με το εκάστοτε συμφέρον των ανθρώπων που εκπροσωπεί. Η Heather, προσωποποιημένη με το ιδανικό μουτράκι της Katie Holmes στο ρόλο της φερέλπιδος δημοσιογράφου η οποία ψάχνει το άρθρο που θα ανεβάσει τη καριέρα της και δε διστάζει να κάνει sex σε πολλά και διάφορα σημεία του σπιτιού για να το καταφέρει. Η πρώην σύζυγος του Nick και ο νυν σύντροφος της, απόλυτοι εκφραστές της συντηρητικής κοινής γνώμης αποδοκιμάζουν και κατακρίνουν τη δουλειά του και προσπαθούν να τον κρατήσουν μακριά από το παιδί τους θεωρώντας τον κακό πρότυπο. Άνθρωποι που κινούν τα νήματα, οι αντίστοιχοι "Nick" των εταιριών ποτών και όπλών, ο Robert Duvall ως βαρόνος των τσιγάρων, ο Rob Lowe ( πού τον ξέθαψαν;; ) ως γκουρού του Hollywood που έναντι αδράς αμοιβής μπορεί να πείσει τον Brad Pitt να καπνίζει στις ταινίες του, τα κάθε είδους τσιράκια είτε του γερουσιαστή είτε των καπνοβιομηχανιών. Ένας τρελός,θεότρελος μικρόκοσμος αναμφίβολο δείγμα της τρελής, θεότρελης κοινωνίας μας.
Ο Reitman πάντως τα μπλέκει λίγο με τους συναισθηματισμούς, ασχολούμενος σε μεγάλο μέρος της ταινίας με τη σχέση του Nick με το γιο του και το πως θα μπορέσει να αποτελέσει ένα ιδανικό πρότυπο γι' αυτόν. Ενώ αρχικά ο χαρακτήρας του μικρού Joey μοιάζει ιδανικός για να εκφράσει την απορία γι' αυτό το αλαλούμ που ονομάζουμε δομή της σημερινής κοινωνίας, το γεγονός ότι ο Nick αρχίζει και πράττει ανάλογα με την εικόνα που θα σχηματίσει ο μικρός για το ποιόν του είναι λίγο μελοδραματικό και βασικά ολίγον άσχετο με τα όσα θέλει να πει η ταινία. Σαν να πηγαίνουν δηλαδή όλα στράφι όταν στο τέλος ο Nick παίρνει αποφάσεις ζωής ώστε να είναι ήρωας του γιου του. Επίσης αν και σε μια σατιρική ταινία τα τεχνικά ζητήματα περνούν σε δεύτερη μοίρα ο μοντέρ μπορεί να χαρακτηριστεί από τους κακοπροαίρετους ως και χασάπης, καθώς κάποια πλάνα κόβονται τελείως απότομα, δε δένουν μεταξύ τους και το όλο αποτέλεσμα μοιάζει κάπως ερασιτεχνικό.
Βγαίνοντας από την αίθουσα τελικά λες τώρα να καπνίσω ή όχι ; Τι μου δίδαξαν αυτές οι 2 παρά κάτι ώρες ; Αυτό που μου δίδαξαν είναι πως το τσιγάρο είναι ένα πρόσχημα. Το αν καπνίσεις ή οχι δεν πρόκειται να αλλάξει τη ζωή σου - εκτός αν κάνεις 3 πακέτα τη μέρα και μαυρίσουν τα πνευμόνια σου. Το ζητούμενο είναι να μην υπακούμε τυφλά κάθε είδους φαφλατάδες, να σκεφτόμαστε από μόνοι μας τα υπέρ και τα κατά κάθε απόφασης που παίρνουμε για να μπορούμε στο μέλλον να την υποστηρίζουμε με θέρμη. Να βρούμε ποια είναι τα ουσιώδη αυτής της ζωής και να επικεντρωθούμε σε αυτά. Αν και κάτι τέτοιες σκέψεις και συζητήσεις συνήθως σηκώνουν τσιγάρο...
ps : Δεν είμαι καπνιστής
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου